การใช้สเต็มเซลล์รักษาผู้ป่วยโควิด-19 (Stemcell Cure Covid-19)

 

ภาวะที่ต้องต่อสู้กับโรคโควิด-19 ในเวลานี้ วงการแพทย์จีนยอมรับว่านี่คือวิกฤติหนักของชาติ วิกฤตินี้ในภาษาจีนกลางใช้คำว่า “เหว่ยจี” เป็นคำที่นำเอาคำว่า “เหว่ยเสียน” ที่แปลว่า “อันตราย” รวมเข้ากับคำว่า “จีสุ่ย” ที่แปลว่า “โอกาส” กลายเป็นคำสอนโบราณที่ว่าหากเห็นคำว่าวิกฤติในภาษาจีนครั้งใด มองเข้าไปจะเห็นโอกาสทุกครั้ง เหตุการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 ในมณฑลเหอเป่ย เมืองอู่ฮั่น ที่ลุกลามกลายไปเป็นวิกฤติหนักของประเทศจีนก็เป็นเช่นเดียวกัน กลายเป็นโอกาสให้วงการแพทย์จีนในการพัฒนากระบวนการต่อสู้กับโรคระบาดหรือแม้กระทั่งกับสงครามเชื้อโรค ศัตรูของจีนหากได้เห็นวิธีการที่แพทย์จีนพัฒนาขึ้นเพื่อต่อสู้กับ COVID-19 แล้วอาจคิดหนักหากจะต้องตอแยกับจีนในสงครามเชื้อโรคที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

เรื่องที่เขียนนี้ได้แรงบันดาลใจมาจากไลน์ของ ศ.ดร.นพ.วิปร วิประกษิต ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล ที่เขียนถึงเพื่อน นำมาดัดแปลงอาจารย์หมอเขียนว่านักวิทยาศาสตร์จีนสามารถใช้ mesenchymal stem cell (MSC) รักษาคนไข้ COVID-19 ที่มีอาการรุนแรงจำนวน 4 รายได้แล้วโดย MSC ช่วยลดการอักเสบและปรับสมดุลภูมิต้านทาน (immuno modulation) ซึ่งรู้ๆกันอยู่ว่าผู้ป่วย COVID-19 ที่เสียชีวิตมีพยาธิสภาพไม่เฉพาะที่ปอดแต่พบที่กล้ามเนื้อหัวใจ และเนื้อสมอง ปัญหานี้อาจเกิดจากไวรัส เข้าไปกระตุ้นระบบภูมิต้านทานของร่างกาย (host immunity) กระทั่งควบคุมระบบไม่ได้หันมาทำร้ายร่างกายของตัวเอง เป็นซะยังงั้น

อาจารย์เปรียบเทียบว่าไวรัสเหมือนมดหนีน้ำขึ้นบ้านแค่เอาปากเป่ามันก็ปลิวไปได้แต่บางบ้านกลับจุดไฟไล่มด ไฟลุกลามเผาบ้านวอดวาย ไฟแบบนี้เรียกในภาษาแพทย์ว่า "cytokine storm" ตัวอย่างที่คนไทยรู้จักดีคือกรณีของคุณปอ ทฤษฎี ที่เสียชีวิตจากไวรัสไข้เลือดออกอันเป็นผลมาจากกลไกที่ร่างกายเอา “ไฟ” ไล่ “มด” อย่างที่บอก

ปัจจุบัน MSC ขึ้นทะเบียนโดย US-FDA แล้วเพื่อนำมาใช้รักษาภาวะ Graft versus host disease (GVHD) ที่เกิดขึ้นภายหลังการรักษาด้วยการปลูกถ่าย hematopoietic stem cell (เซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือด) ซึ่งภาวะ GVHD ดังกล่าวเกิดจากระบบภูมิต้านทาน ทำงานเกินเหตุกระทั่งเข้าไปทำลายเซลล์ร่างกายทุกระบบ